TOTOMIXTLAHUACAN - T_B

Glifo - T_B_005a

Lectura: coloixtlahuacan


Descomposicion: colo-ixtlahua-can

Cita: cohlotlan yxtlahuacan T. L mina V

Cita: altar, cruz y volutas F.S. 475-476

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/T_B_005a

TOTOMIXTLAHUACAN - T_B

Elemento: tlalli


Sentido: tierra

Valor fonético: ixtlahua

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.03.01

tlalli 

Paleografía: tlalli
Grafía normalizada: tlalli
Tipo: r.n.
Traducción uno: tierra
Traducción dos: tierra
Diccionario: Arenas
Contexto:TIERRA
iquin otihualla in nican ipan[ ]tlalli = [¿]quando veniste a esta tierra[?] (Palabras que se suelen dezir preguntando a una persona por diversas cosas, y a el en particular por las suyas, y si quiere servir: 1, 11)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11679

TOTOMIXTLAHUACAN - T_B

Elemento: tzacualli


Sentido: pirámide; templo

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/05.01.08

tzacualli 

Paleografía: tzaqualli
Grafía normalizada: tzacualli
Tipo: r.n.
Traducción uno: cerrito, y cu
Traducción dos: cerrito, y cu
Diccionario: Carochi
Contexto:CERRITO, Y CU
Tictotzaqualtìtzinoà, tictotenäntìtzinoà in Totëcuiyo Iesu Christo = siruenos Christo Señor de amparo, y muro (de tzaqualli y tenämitl) (3.12.1)

Fuente: 1645 Carochi
Notas: qua--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/18581

TOTOMIXTLAHUACAN - T_B

Elemento: cruz


Sentido: cruz

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/05.01.26

cruz 

Paleografía: cruz
Grafía normalizada: cruz
Traducción uno: cruz
Traducción dos: cruz
Diccionario: Docs_México
Contexto:CRUZ
§ Auh yn axcan yn oncan tlatua in Pedro Mazaquen yhoan Ynes Tiacapan ca amo yntlatohuayan yn oncan tlatoznequi zan quellehuiznequi in miccacalli ca amo ytlamatia. Yuh oquito ini testigos yc oquineltili ymatica oquiquetz cruz. Nixpan nehuatl Diego Leonardo escribano. Pasó ante mi Diego Leonardo escribano. §
Y pues que agora Pedro Mazaquen habla aqui e Ynes Tiacapan no tiene que dezir [F. 17r.] ni que entrometerse y querer tomar las casas de los difuntos ni parte para ello y esto dixo este testigo y por verdad con su propia mano hizo la cruz. Ante mí Diego Leonardo, escrivano. Pasó ante mí Diego Leonardo escrivano.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [317])

§ Nehuatl Maria Xoco yhoan y nopillo Maria Ana yhoan nomon Miguel Ocelotl yuh monanahotitiah ynic misas ypan mitoz auh in Pedro Luys omomiquilito ompa Quauhchinanco auh in calli ca nel iuh quitotia monamacaz ixquichin ytlatol testigos yc quineltili ymatica quiquetz cruz. Pasó ante mi Diego Leonardo escribano. §
Yo María Xoco y por mi sobrina Mariana y mi yerno Miguel Ocelotl y ansi lo dexó mandado para que por ella se digan de misas y el Pedro Luis fue a morir en Guachinango y ansí dexó mandado que las casas se an de vender y esto dixo este testigo y por verdad con sus manos hizo la cruz.[Pasó ante mí Diego Leonardo, escrivano].
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [301])

§ Ynic 7 tlamantli niquitohoa quimotlanehui notomines Maria Hernandez chane Xihuitonco mitlaniliz nopan popolihuiz yoh niquitohoa y nehoatl ca ye ixquich y niquitohoa y notlatol ca ninocencaohtioh yxpantzinco totecuyo dios nehoatl Ysaber Ana nican nomatica niquetza cruz. Ysaber Ana [co]coxqui. §
Yten digo [lo séptimo] que me deve [tachado : Juana] Maria Hernandez vecina del barrio de Xihuitongo mando que se cobren de la susodicha y con esto declaro ser berdad lo qual lo juro a dios y a esta cruz está firmado de una firma que dice Ysavel Ana, enferma.
(Testamento de Isabel Ana. Año 1587, [544])

§ Auh in axcan oncan tlatoa in Pedro Mazaquen yhoan yn Ines Tiacapan yhoan Anan Mocel ca amo yntlatohuayan zan quelehuia yxquichin in tlatol testigos yc oquineltili ymatica oquiquetz cruz nixpan escrivano. §
Y agora y agora [sic] Pedro Mazaquen e Ynes Tiacapan y Ana Mocel hablan que no tienen que dezir y sólo querer cudiciar las casas y esto responde este testigo y por verdad con sus propias manos hizo la cruz. Ante mí el escrivano.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [327])

§ Oncan yntech ninocauhtiuh in tlaxilacaleque yxquichin yn nixpan mochiuh yc nicneltilia nomatica nicquetza cruz nixpan nehuatl Diego Leonardo escrivano. Pasó ante mi Diego Leonardo escrivano. §
Yo lo dexo y encargo a los mandones del barrio [tlaxilacalleque] y esto se hizo delante de mi y por verdad hago con mis manos la cruz. Ante mí Diego Leonardo, escrivano.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [322])

§ Auh yn axcan oncan tlachallania in Pedro Mazaquen yhoan Ynes Tiacapan yhoan Anan Mocel ca niman namo yntlatuayan ca moch quimati yn tlaxilacalequen inic amo niztlacati ca yxquich onicac inic omonanahoatitia yllamatzin yc nicneltilia nomatica nicquetza cruz. Pasó ante mi Diego Leonardo escrivano. §
Y que agora Pedro Mazaquen e Ynes Tiacapan contradizen y Ana Mocel que en ninguna manera tienen que dezir por saberlo a todos los del barrio [tlaxilacalleque] y porque no es al contrario de la verdad y esto entendi yo y lo que dexó mandado la vieja y por verdad hize con mis manos la cruz. Pasó ante mí Diego Leonardo escrivano.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [331])

§ Auh niman inquac tiquilhuique ma nozo xictlalli testamento zan oquito cuix onpa anechonmayahui zan niuh ticauhque yxquichin ynic omonahuatitia in Maria Xoco yc nicneltilia nomatica nicquetza cruz yhoan in Pedro Mazaquen yhoan Ines Tiacapan ca amo intlatuhuayan zan quelehuiznequi in calli ypampa moxictia yn aocac tlacatl Gaspar de San Pablo. §
Y entonces luego le diximos que hiziese su testamento y respondió ya me echais alla y ansi la dexamos y esto dexó mandado la dicha Maria Xoco y por verdad con mis manos hago una cruz y Tanbien Pedro Maza[F.16v.]quen e Ynes Teacapan no tienen que dezir y pretender las casas y haze burla como no hay nadie. Gaspar de San Pablo.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [308])

Fuente: 1551-95 Docs_México
Notas: uz-- croz--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/185939

TOTOMIXTLAHUACAN - T_B

Elemento: colotl


Sentido: alacrán

Valor fonético: colo

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/02.02.32

colotl 

Paleografía: colotl
Grafía normalizada: colotl
Tipo: r.n.
Traducción uno: alacrán
Traducción dos: alacran
Diccionario: Arenas
Contexto:ALACRAN
colotl = alacran (Nombres de animales venenosos, y savandijas: 1, 55)

colotl = alacran (Nombres de animales venenosos, y savandijas: 2, 151)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: Esp: á--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10465